اخبار سبزوار پيام : فرهنگی و هنری

کوهستان و نقش آن در توسعه صنعت اکوتوریسم شهرستان سبزوار

تنوع شرایط فیزیکی، زیستی، اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کوهستان آن را به ذخیره گاه و محلی برای حفاظت، مشاهده و بررسی علمی تبدیل کرده است. به همین دلیل کشورهای پیشرفته، تمام مراکز علمی، مشاهداتی و تفریحی خود را در ارتفاعات ساخته اند.
امروزه اغلب کانونهای تفرجگاهی در مناطق کوهستانی مستقر شده اند زیرا اکوسیستمهای کوهستانی تفاوتهای اکولوژیکی را در جهت عمودی و در سطح محلی به وضوح نشان می دهند. کوهستانها به دلیل جزیره ای بودن و اقلین منحصر به فرد و از طرفی دشواری دسترسی، از نظر ذخایر ژنتیکی بسیار غنی هستند و به جزیره تنوع زیستی معروف شده اند.
نقاط کوهستانی از جمله اماکن طبیعی هستند که گردشگران زیادی را به سوی خود جلب می کنند. فعالیت های کوهنوردی، کوه پیمایی، صخره نوردی و غارنوردی در دهه های اخیر مورد توجه گروههای زیادی از اقشار مردم قرارگرفته است. به خصوص رشته ی کوه پیمایی که نیاز به تخصص و آموزش خاصی ندارد و مسیرهای کوه پیمایی غالبا برای استفاده گردشگران از قبل آماده شده و موانع موجود بر طرف می گردد و به قشر ، سن و جنس خاصی تعلق ندارد.
در سطح شهرستان سبزوار برخی از ارتفاعات مورد توجه هیئت های مختلف کوهنوردی و علاقه مندان به فعالیتهای کوه پیمایی می باشد. که به منظور امکان سنجی ویژگیهای اکوتوریستی در این ارتفاعات به بررسی هر یک از آنها می پردازیم.
1- کوه گر به ارتفاع 2924 متر، بلندترین ارتفاع در سطح شهرستان می باشد. این کوه در دهستان مزینان بخش داورزن و در شمال شرقی روستای آبرود قرار دارد .
در دامنه های شمالی و پشت به آفتاب این کوهستان انجام ورزشهای زمستانی از جمله اسکی و برف نوردی تا اوایل خرداد ماه امکان پذیر است. کوه گر از جمله ارتفاعاتی است که مورد توجه هیئت های مختلف کوهنوردی در سطح کشور می باشد و هر سال چند هیئت کوهنوردی برای صعود به این کوه عازم روستای آبرود می شوند .
2- کوه نظرگاه 2858 متر ارتفاع دارد که در نزد مردم سبزوار به کوه شملق معروف است و زائران زیادی به منظور زیارت امامزاده سلطان سید قریش به این کوه عزیمت می کنند. معروف ترین راه دسترسی به این کوه مقدس از طریق روستای ساروق معروف به راه خاکستری و از کنار کوه زیبا و مخروطی شکل یاغی میگذرد . در ضلع شرقی کوه یاغی دیواره هایی به ارتفاع 30 متر و طول150 متر قرار دارد که مورد توجه صخره نوردان و هیئت های کوهنوردی است . در مسیر کوهستانی به طرف شملق و قله نظرگاه به آبشارها متعددی بر می خوریم که در کنار آنها درختان کهنسالی از میان سنگلاخها روییده و زیبایی خاصی در معرض دید کوهنوردان قرار می دهند.
3- کوه لور به ارتفاع 2235 متر در شمال روستای کلاته سادات واقع شده است. وجود غار زیبایی در ضلع شرقی کوه لور مورد توجه علاقه مندان به غار نوردی می باشد. و هرساله صعود سراسری به این کوه توسط هیئت های مختلف کوهنوردی در سطح محلی و استانی صورت می گیرد.
4- کوه شاهزاده ابوالقاسم به ارتفاع2812 متردر رشته کوه میش قرار دارد. این کوه سرچشمه رودهای متعددی است که به صورت چشمه سارهایی از منافذ و شکستگیهای عمیق کوه خارج شده و کیفیت مناسبی دارند.در این کوهستان دیواره هایی وجود دارد که تاکنون مسیر برخی از آنها جهت فعالیتهای صخره نوردی باز گشایی شده و در حال حاضردیواره سرتخت ششتمد از سوی تربیت بدنی شهرستان سبزوار جهت تمرینات صخره نوردی ابزارگذاری و میخ کوبی شده است رودهای پر آبی مانند گاچ و ششتمد در خلق تفریحگاههای محلی نقش موثری داشته اند.
5- کوه پروند به ارتفاع 1455متر در جنوب غربی روستای پروند در دهستان فروغن واقع شده و با مرکز شهرستان 75 کیلومتر فاصله دارد. غار آهکی پروند با عمق نامعلومی درضلع شرقی این کوه و در مجاورت درخت ارس 400 ساله ای قرارگرفته است. در دامنه های این کوه آهکی آبخانه های انحلالی در هنگام بارندگی پرآب شده و به صورت طبیعی ذخیره گاه آبی مناسبی را برای وحوش منطقه فراهم می سازد. به دلیل قرار گرفتن این کوه در منطقه شکار ممنوع پروند از اهمیت اکوتوریستی بالایی برخوردار می باشد .
6- کوه قلعه دختر به ارتفاع 1950 متر در دهستان همایی در70 کیلومتری شهر سبزوار و در 10 کیلومتری جنوب روستای آریان همچون نگینی از دل دشت سر برآورده و دارای صخره های مرتفع با شیب منفی می باشد که برای صخره نوردی از نوع تخصصی بسیار مناسب است. که متاسفانه به دلیل فاصله زیاد این کوه از مرکز شهرستان و خاکی بودن مسیر دسترسی کمتر مورد بازدید هیئت های مختلف کوهنوردی قرار گرفته است.
7- کوه کمرخونی با ارتفاع 1420 متر دردهستان پایین جوین و درغرب روستای جاورتن قرار دارد. این منطقه با وجود مجموعه غارهای زیبای آهکی و درخت ارس 500 ساله از قابلیت های بالای اکوتوریستی برخوردار است و با توجه به فاصله نزدیک به شهرستان جغتای (25 کیلومتر) می تواند به یک قطب اکوتوریستی فعال در این منطقه تبدیل شود .
8- کوه قوچ خوار در منتهی الیه شمال شرقی شهرستان سبزوار به ارتفاع 2084 متر و در غرب روستای نشیب و ازتوابع دهستان دره یام شهرستان خوشاب واقع شده است. این کوه سرچشمه رودخانه های داراب، نشیب و سرولایت است و در فاصله 110 کیلومتری از شهر سبزوار قرار دارد. دره سرسبز و ییلاقی یام حاصل ذوب برفهای زمستانی در این کوهستان است.
9- کوه پیر در غرب روستای فوجی و شمال روستای زعفرانیه واقع شده و به دلیل مجاورت با آبشار نورآباد از اهمیت ویژه ای در بخش گردشگری برخوردار است. درصورت رفع تنگناهای امنیتی و ارتباطی موجود در این مسیر با توجه به فاصله 15 کیلومتری این مجموعه با روستای زعفرانیه که در کنار جاده اصلی و پرتردد تهران- مشهد قرار دارد از قابلیتهای لازم برای تبدیل شدن به یک منطقه اکوتوریستی برخوردار است .
سید یوسف آزاد

---