گزارش سبزوار پيام

سفری به کربلا، به دور از "درد و بلا"

 حرکت زائران حسینی به سمت عتبات عالیات و کربلای معلی به صورت پیاده و سواره در جریان است و در این مسیر عمل به توصیه‌های بهداشتی و تغذیه‌ای، تضمینی بر داشتن سفری ایمن همراه با سلامت برای زائران اربعین می‌تواند باشد.

 پیاده‌روی اربعین برای زیارت حرم مطهر حضرت سیدالشهدا(ع) یکی از توصیه شده‌ترین اعمال دینی است که همه ساله شمار انبوهی از شیعیان و دلباختگان آن حضرت اعم از پیر و جوان با پای پیاده به سمت کربلای معلی حرکت می‌کنند تا در روز اربعین حسینی به زیارت بارگاه مطهرش نایل شوند.

این سفر معنوی برای زائران پیاده به ویژه کودکان، سالمندان و افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، با توجه به گرمای هوا، مسافت طولانی، عدم اطمینان از سلامت مواد غذایی و آب آشامیدنی در مسیر راه و بروز برخی از بیماری‌ها در طول مسیر، سفری سخت و دشوار است که آگاهی و آشنایی با توصیه‌ها و پروتکل های بهداشتی و مراقبت‌های فردی، می‌تواند سفری همراه با سلامت را برای زائران به ارمغان آورد.

توصیه های بهداشتی به زائران پیاده اربعین حسینی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماران زمینه‌ای در پیاده‌روی اربعین باید داروهای مورد نیاز خود را به همراه داشته باشند و از مواجهه طولانی مدت با آفتاب پرهیز کنند.

دکتر سیدجواد حسینی با اشاره به اینکه افرادی که قصد تشرف به کربلا و حضور در اجتماع اربعین حسینی را دارند باید قبل از حضور در این گردهمایی، خود را برای پیاده‌روی منظم آماده کنند، افزود: علاوه براین برای سلامت زانوها، هنگام پیاده‌روی از عصا و کفش راحت و مخصوص پیاده‌روی و ۲ جوراب یا جوراب حوله‌ای استفاده شود.

همراه داشتن عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار و کرم ضد آفتاب برای در امان بودن از آفتاب و نور شدید در پیاده‌روی اربعین خورشید توصیه می‌شود.

وی ادامه داد: زائران برای پیشگیری از گزش عقرب، همیشه قبل از پوشیدن کفش‌ها، داخل آن‌ را بررسی کرده و از کاروان و مسیر اصلی خارج نشوند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: در پیاده‌روی اربعین استفاده از کوله پشتی مناسب، پرهیز از حمل بار اضافی و سنگین، همراه داشتن مواد غذایی که مانع ابتلا به یبوست شود، همراه داشتن وسایل شخصی و چراغ قوه و همچنین عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار و کرم ضد آفتاب برای در امان ماندن از آفتاب و نور شدید خورشید، توصیه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه پوشیدن لباس مناسب، گشاد و با الیاف نخی و نیز نوشیدن مایعات کافی در طول پیاده‌روی مورد تاکید است، افزود: توصیه می‌شود زائران برای پیشگیری از ابتلا به بیماری، هنگام عطسه و سرفه دهان و بینی خود را پوشانده و دست‌ها را به طور منظم با آب و صابون بشویند.

مراقبت از کودکان و آموزش اصول بهداشتی به آنان

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: آموزش کودکان برای حفظ بهداشت دست و استفاده از ماسک پزشکی برای افراد دارای نقص سیستم ایمنی مانند بیماران مبتلا به سرطان ضروری است، علاوه بر این کودکان و خردسالان از دیگر افراد در برابر ریزگردها آسیب‌پذیرترند، بنابراین باید از آنها بیشتر مراقبت کرد.

کودکان و خردسالان در برابر ریزگردها نسبت به سایر افراد آسیب‌پذیرتر هستند، بنابراین باید از آنها در پیاده روی اربعین بیشتر مراقبت کرد.

حسینی افزود: خانواده باید قبل از سفر، به کودکان خود واکسن زده و در طول سفر، برای کودک از کرم ضد آفتاب استفاده کنند چرا که پوست آنها بسیار حساس است.

وی با اشاره به اینکه خانواده باید در طول سفر کودک خود را در محل امن و دور از حادثه قرار داده و هرچند ساعت به آنان استراحت بدهند، ادامه داد: علاوه براین در طول سفر باید به علائم بیماری در کودک توجه کرد و در صورت مشاهده، کودک را به واحد یا پایگاه ارایه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی منتقل کرد.

این مسوول بیان کرد: در طول سفر، کودک شیرخوار باید همچنان با شیر مادر تغذیه شود و تا حد امکان از تغذیه وی با شیر مصنوعی خودداری شود و واکسن‌های ضروری و ایمن را نیز دریافت کرده باشند.

لزوم مشورت سالمندان با پزشک خود قبل از سفر

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه سالمندان برای پیاده‌روی‌های طولانی نیاز به آمادگی جسمانی دارند و باید قبل از شروع سفر، با پزشک خود مشورت کنند، افزود: به دلیل احتمال بروز اختلال شناختی در سالمندان، توصیه می‌شود کارتی که در آن مشخصات فرد شامل شماره تماس خانواده، نشانی محل سکونت، بیماری‌های مزمن و داروهای مهم نظیر انسولین و نظایر آن ثبت شده باشد، همراه سالمند باشد.

سالمندان از قرار گرفتن در معرض تشعشعات، دود سیگار، افراد دارای بیماری‌های تنفسی و عفونی، محیط‌های آلوده و غیر بهداشتی، محیط شدیداً گرم یا سرد در پیاده روی اربعین خودداری کنند.

دکتر حسینی افزود: برای جلوگیری از خستگی سالمندان، لازم است آنان در ساعاتی از روز استراحت کرده یا روی صندلی مناسب بنشینید، علاوه براین همراه داشتن پرونده درمانی و دفترچه بیمه برای آنان سالمندان ضروری است.

وی ادامه داد: سالمندان باید از قرار گرفتن در معرض تشعشعات، دود سیگار، افراد دارای بیماری‌های تنفسی و عفونی، محیط‌های آلوده و غیربهداشتی، محیط شدیداً گرم یا سرد خودداری کنند.

این مسوول با اشاره به اینکه علائم خطر عفونت تنفسی شامل سرفه، تنفس تند یا تو کشیده شدن قفسه سینه، بالا بودن دمای بدن و بیقراری است، بیان کرد: خروج مدفوع آبکی، بیحالی، فرورفتگی چشم‌ها، عدم توانایی نوشیدن، بیقراری، درد گوش، خروج ترشحات چرکی از گوش، درد و سوزش محل گزش، خارش موضعی یا خارش عمومی بدن و غیره، علائم و نشانه‌های خطر است که در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه کرد.

حسینی با اشاره به اینکه استفاده از آب سالم و فراوان و غذاهای پخته شده تازه و گرم و پرهیز از استفاده از لبنیات غیرپاستوریزه در حفظ سلامت زائران نقش حیاتی ایفا می‌کند، افزود: اگر زائری دچار علایم تب، سرفه، ضایعات پوستی و اسهال و استفراغ شد حتما باید به پزشک مراجعه کند.

دارندگان نقص ایمنی قبل از پیاده‌روی طولانی با پزشک مشورت کنند

فوق تخصص عفونی در نقص ایمنی و پیوند و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماران دارای نقص سیستم ایمنی قبل از حضور در پیاده‌روی اربعین مشورت لازم را از پزشک معالج دریافت کرده و در صورت نیاز واکسن‌های مورد نیاز را تزریق کنند.

زمینه ابتلا به انواع بیماری‌های عفونی برای بیماران دارای نقص سیستم ایمنی در پیاده‌روی اربعین و تجمعات گسترده وجود دارد لذا این بیماران باید در محیط‌های مساعد به لحاظ بهداشتی باشند و حتی‌الامکان از حضور در تجمعات دوری کنند.

دکتر رزیتا خداشاهی، با اشاره به اینکه بیماران نقص سیستم ایمنی طیف گسترده‌ای از بیماران را شامل می‌شوند که از آن جمله می‌توان به بیماران پیوندی، شیمی درمانی، کموتراپی، رادیوتراپی، نورولوژیک و روماتولوژی اشاره کرد و افزود: این بیماران به دلیل شرایط جسمانی و داروهایی که مصرف می‌کنند در معرض ابتلا به عفونت‌های مختلف قرار دارند.

وی ادامه داد: از آنجا که در پیاده‌روی اربعین تجمعات گسترده وجود دارد زمینه برای ابتلا به انواع بیماری‌های عفونی برای این افراد بیش از دیگران است لذا این بیماران به دلیل شرایط خاص جسمانی باید در محیط‌های مساعد به لحاظ بهداشتی باشند و حتی‌الامکان دوری از تجمعات برای این بیماران مورد تاکید است.

فوق تخصص عفونی در نقص ایمنی و پیوند و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: برخی از بیماران دچار نقص سیستم ایمنی باید بعضی از داروهای پیشگیری کننده را دریافت کنند که این موضوع هم باید توسط پزشک معالج بررسی شود.

وی تاکید کرد: بیمارانی که زیر درمان هستند با کوچکترین علائم مشکوک به عفونت باید به پزشک مراجعه کرده و در حین سفر فاصله مناسب را رعایت کنند.

علائم گوارشی، یکی از مشکلات زائران پیاده اربعین

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: علایم گوارشی یکی از مشکلاتی است که زائران پیاده حسینی و رضوی با آن روبه رو می‌شوند.

دکتر مهدی یوسفی به چند علامت شایع گوارشی که منجر به ترش کردن در افراد می‌شود اشاره کرد و افزود: چنانچه زائران از ترش کردن به شرط نبود درد شدید معده در طول مسیر شاکی هستند، می‌توانند از تدابیری همچون کاهش حجم غذای مصرفی و افزایش تعداد وعده‌های غذایی، جویدن حداقل ۳۰ تا ۴۰ بار هر لقمه غذا، اجتناب از نوشیدن انواع نوشابه‌های گازدار، دوغ، آب و آبمیوه بین غذا و تا ۲ ساعت پس از غذا، استفاده کنند.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا، به حداقل رساندن مصرف چای و استفاده از دمنوش های گیاهی به خصوص، بابونه، استفاده از ورقه‌های نازک خشک شده به و سیب به عنوان تنقلات، خوردن عصاره شیرین بیان به اندازه یک نخود پس از هر وعده غذا در صورتی که مبتلا به فشارخون بالا نباشند، توصیه می‌شود.

این مسوول با بیان اینکه سوء هاضمه با علایمی مثل نفخ شکم، احساس سنگینی در ناحیه معده، کم اشتهایی، آروغ و ترش کردن همراه است، بیان کرد: افراد در صورت ابتلا به سوء هاضمه، ضمن رعایت موارد مذکور، در صورتی که حالت تهوع شدید دارند، باید ابتدا ۲ تا سه لیوان آب ولرم کمی شور میل کرده و سپس با تحریک ناحیه حلق، خود را وادار به استفراغ کنند.

دکتر یوسفی افزود: اجتناب از خوردن غذاهای چرب، پرگوشت، حجیم، سرخ کرده و مانده، استفاده از یک یا چند ترکیب داروی گیاهی یا دم کرده گیاهی و استفاده از نعنا، پونه، زیره سیاه، زیره سبز، رازیانه، بابونه، تخم کرفس می‌تواند در رفع سوء هاضمه موثر باشد.

وی ادامه داد: در صورتی که فرد با علائم خفیف مسمومیت مواجه است می‌تواند از دمنوش گیاهانی همچون بابونه، بومادرون، کلپوره، شاه تره و مرزه استفاده کند و حتی الامکان تا زمان بهبودی از پیاده‌روی اجتناب کند و کمبود مایعات و املاح بدن را با خوردن دوغ‌های حاوی نمک و عرق نعنا، کشک، کته ماست، عرق زیره و عرق مرزه همراه با کمی عسل جبران کند.

عضو هیأت علمی دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: فرد در صورت مشاهده علائمی نظیر، اسهال شدید، اسهال بسیار بدبو، افت فشار خون، اسهال خونی، تب بسیار شدید، اسهال طولانی بیش از سه روز و مسمومیت عمومی تعداد زیادی از اعضای کاروان، باید سریعا به پزشک و یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.

دوری از مشکلات گوارشی با عمل به توصیه‌های تغذیه‌ای

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: به تمامی زائران پیاده اربعین حسینی توصیه می‌شود که برای دوری از مشکلات گوارشی به توصیه‌های تغذیه‌ای عمل کنند و هر فرد غذای خود را در وعده‌های مشخص غذایی و فقط در هنگام گرسنگی میل کند و با توجه به اینکه در این ایام معمولاً در هر وعده چند نوع غذا ارائه می‌شود، بهتر است افراد غذایی را انتخاب کنند که با مزاجشان تناسب بیشتری دارد.

دکتر زهرا اباصلتی افزود: استفاده از چندین نوع غذا در یک وعده و پرخوری هرگز توصیه نمی‌شود و باید به یاد داشته باشید که زمان صحیح مصرف نوشیدنی‌ها و میوه‌ها بین وعده‌های اصلی غذا است.

وی با بیان اینکه غذا را باید به‌صورت گرم، در حالت نشسته و با آرامش، خوب جوید و از تند خوردن و ایستاده خوردن غذا دوری کرد، ادامه داد: باید از مصرف غذای نذری که بیشتر از ۲ ساعت در فضای آزاد مانده خودداری کرد، ضمن اینکه پیاده روی مختصر و استراحت بعد از غذا نیز توصیه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه به‌طور معمول گوشتی که در اغلب غذاهای نذری استفاده می‌شود گوشت گاو بوده که هضم آن سخت است، بیان کرد: گوشت گاو از دیدگاه طب سنتی، خون را غلیظ می‌کند که برای افراد با مزاج دموی یا دچار سوء مزاج گرم و تر مضر است و به این افراد توصیه می‌شود که مصرف گوشت خورشت را محدود کرده و از ترکیبات دیگر خورشت ها استفاده کنند و افراد دچار اضافه‌ وزن نیز بهتر است برنج کمتری میل کنند.

غذاهای نذری باید حامی سلامت مردم باشد

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه غذای نذری در کنار تبرک و ارزش معنوی آن باید حامی سلامت مردم هم باشد، تأکید کرد: در پخت غذای نذری باید از سرخ کردن زیاد سبزی خورشت که موجب از دست رفتن ویتامین‌ها و املاح آن می‌شود، خودداری کرد و سبزی همراه با مقدار کمی روغن مخصوص سرخ کردنی که دارای استانداردهای لازم باشد، تفت داده شود.

به هیچ عنوان از روغن جامد در تهیه غذاهای نذری استفاده نشود چرا که روغن‌های جامد دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب اشباع و ترانس هستند که مصرف آنها احتمال ابتلا به سرطان‌ها، تنگی و گرفتگی عروق و سکته‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

دکتر اباصلتی افزود: نباید به هیچ عنوان از روغن جامد در تهیه غذاهای نذری استفاده شود چرا که روغن‌های جامد دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب اشباع و ترانس هستند که مصرف آنها احتمال ابتلا به سرطان‌ها، تنگی و گرفتگی عروق و سکته‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

وی با بیان اینکه استفاده از روغن مایع بهتر است، ادامه داد: اگر از روغن‌های نیمه جامد استفاده می‌شود حتماً از نوعی که میزان اسید چرب ترانس آن کمتر از پنج درصد است، باید استفاده شود.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: همچنین بهتر است که در تهیه غذاهای نذری میزان مصرف نمک را به حداقل رساند چراکه غذاهای پرنمک عامل فشار خون بالا و بیمارهای‌های قلبی عروقی است که در حال حاضر مهمترین علت مرگ و میر در کشور محسوب می‌شود.

وی افزود: همچنین باید شربت‌ها را به‌صورت کم شیرین تهیه کرد، زیرا شربت‌های شیرین مقدار زیادی قند وارد بدن می‌کنند و در شرایطی که بیماری دیابت روند رو به گسترشی را در کشورمان طی می‌کند، لازم است که مقدار مصرف قند و شکر در تهیه انواع شربت‌ها، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌ها به حداقل میزان ممکن برسد.

دکتر اباصلتی ادامه داد: مصرف میوه و سبزی تازه و شیر و لبنیات کم چرب و پاستوریزه در کنار مصرف غذای سالم، کمک فراوانی به تقویت جسمی و روانی زائران پیاده اربعین حسینی می‌کند و توصیه کلی ما به تمامی زائران، پرهیز از افراط و تفریط و همچنین مصرف غذاها و نوشیدنی‌های مطمئن و ترجیحاً بسته‌بندی شده است.

وی بیان کرد: همچنین به افراد دارای مشکلات قند و فشارخون و نیز افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای توصیه می‌شود که متناسب با شرایط و وضعیت خود، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایشان را انتخاب کنند تا خدای نکرده دچار مشکل نشوند.

اعزام تیم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای خدمت رسانی به زائران اربعین حسینی

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تیم هشت نفره متخصصان این دانشگاه اعم از متخصص قلب، طب اورژانس، اطفال و پنج پزشک عمومی برای خدمت رسانی به زائران اربعین حسینی به عراق اعزام شده اند.

دکتر ایوب توکلیان با اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیشنهاد تاسیس یک موکب و ارائه خدمات درمانی به زائران اربعین را به کشور عراق داده است، افزوود: بر اساس درخواست ستاد اربعین، تیم پزشکی به عراق اعزام و براساس نیازسنجی انجام شده در موکب‌های مختلف از توان این تیم برای خدمت به زائران استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه کنسولگری در کربلا مسوولیت اسکان و تدارکات تیم پزشکی را برعهده دارد، ادامه داد: هر ساله اساتید عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مراسم پیاده‌روی اربعین حضور دارند که امسال ۴۰ نفر به سرپرستی معاونت فرهنگی و با هماهنگی‌های صورت گرفته در نزدیکی حرمین شریفین کربلا و نجف اسکان داده می‌شوند./ایرنا

---