بروغنی در گفتگو با سلام سربدار: بازسازی کوی گلستان را جدی تر پیگیری می کنم
اشاره: بعد از گزارش ها و مصاحبه های مردمی و نامه های مردم کوی گلستان برای ساماندهی و بازسازی کوی، سراغ مسئولان رفتیم. حرف دل همه مردم کوی که در گزارش ها و نامه های منتشر شده هم آمد، این بود: "به داد ما برسید!"
حالا می خواستیم ببینیم پاسخ مسئولان به این درخواست و استغاثه چیست؟ می خواستیم ببینیم مسئولان و دست اندرکاران برای کوی گلستان و مردمش چه کرده اند و یا چه می خواهند بکنند. برخی هنوز هم با ملاحظه صحبت کردند. برخی با چه اصراری حاضر به مصاحبه شدند. برخی ناگفته هایی گفتند که خواندنی و شنیدنی است. برخی کلی درد دل کردند. برخی به گونه ای حرف زدند که گویا دنبال درد سر نمی گردند، خواستار حفظ وضع موجودند و هنوز هم می خواهند همین وضع اسفبار برای این مردم مظلوم ادامه یابد، لااقل تا وقتی آنها هستند. برخی هنوز هم جدی نبودند و با "اگر" و "مگر" صحبت کردند. برخی مدعی شدند قبلی ها فقط شعار دادند و عمل نکردند و ما می خواهیم عمل کنیم. برخی قول دادند که تا آخر امسال عملیات اجرایی بازسازی کوی گلستان شروع شود. و برخی حتی حاضر نشدند یک مصاحبه ده دقیقه ای برای این مردم بکنند. حتی بخش هایی از مصاحبه ها درباره شناخت مردم کوی گلستان است. اهالی کوی گلستان کی اند؟ از کجا آمده اند؟ و چه می کنند؟ اینها و ده ها سوال دیگر هست که اکثر قریب به اتفاق ما پاسخش را نمی دانیم. اصلا چقدر این مردم را که هر روز می بینیم شان و از کنارشان رد می شویم می شناسیم؟
القصه، ناگفته های خواندنی زیادی در ماجرای کوی گلستان هست که در مصاحبه ها گفته شده است.
حاج علی بروغنی حالا دیگر نماینده نیست اما برای این به سراغش رفتیم که می خواستیم ببینیم آیا در چهار سال نمایندگی اش به فکر کوی گلستان هم بوده است و آیا کاری یا تلاشی برای سر و سامان دادن آن کرده است یا نه.
اولین بار که به آقای بروغنی زنگ زدیم گفت: در مجلس ختمی هستم یکی دو ساعت دیگر زنگ بزنید. همهمه و سر و صدای محیط از پشت تلفن هم این را می رساند. یکی دو ساعت بعد، حوالی ظهر بود که تماس گرفتیم خودش گوشی را برداشت و مصاحبه کردیم.
- ماجرای کوی گلستان چیست؟ چرا بعد از این همه سال این قدر محرومند و وضعشان این قدر وخیم است؟
من تحقیقاتی با نام درس پژوهشگری در همین حوزه انجام دادم و وضعیت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی منطقه را بررسی کردم. از نظر اصطلاحی هم اینها معروفند به "غیرشمار"ش. چون قبلا ثابت نبوده و در جاهای مختلفی بودند جزو آمارها به حساب نمی آمدند. بعد از اینکه یک دوره شورا بودیم سعی کردیم وضعیت آنها را تغییر دهیم. یک بحث این است که اگر از آن منطقه خارج شوند کجا بروند. اگر این باشد اولا باید رضایت آنها را جلب کنیم، ثانیا جایی که قرار است بروند مشخص بشود و راضی باشند. سازمانی به نام بافت فرسوده تشکیل شد با مسئولیت آقای مهندس صدرزاده. ایشان امضاهایی را از مردم منطقه جمع آوری کرد مبنی بر رضایت آنها که یا خود منطقه بازسازی و مرمت شود و یا اینکه راضی شوند به منطقه دیگری تغییر مکان دهند. منطقه طوری است که اگر آنجا را به همراه مغازه های اطراف آن سازماندهی شود یعنی منطقه تجاری تعریف شود با توجه به اینکه در مرکز شهر است و پارکینگ هم آن منطقه ندارد، علاوه بر اینکه برای افرادی که در این طرح مشارکت می کنند برای اهالی هم ارزش افزوده دارد. در ضمن از این وضع بدی که در یک اتاق ۳ در ۴ ممکن است دو سه خانواده زندگی کنند یا وضع بد فاضلاب و وضع بد بهداشت خلاص می شوند. منطقه مکان خوبی هم برای پارکینگ است که همه استفاده کنند و هم نقطه تجاری خوبی می شود که چهره سبزوار را هم در آن منطقه تغییر می دهد.
- یکی از ابهاماتی که هنوز هست اصل و نسب مردم منطقه است، روایات مختلفی در مورد آنها وجود دارد که چه کسانی هستند و از کجا آمده اند؟ شما در تحقیقات تان به چه نتیجه ای رسیدید؟
قطعی که نه. کار تحقیقاتی من سال ۷۷ بود و پایان نامه هم نبود. یک درس روش تحقیق بود که درمورد منطقه انجام دادم. درست به خاطرم نیست.
- تحقیق برای دانشگاه بود؟
برای استادم بود. فوق لیسانس من پژوهشگری علوم اجتماعی بود برای درس روش تحقیق این پژوهش را انجام دادم ولی موضوع پایان نامه ام چیز دیگری بود.
- از عده ای شنیدیم که اصالتا از هند و پاکستان هستند ولی برخی از پیرمردهای خودشان گفتند: نه. به ما اصطلاحا می گویند "غربت" و از قبیله بنی اسد هستیم و بعد در شهرهای مختلف پراکنده شدیم. جالب این است که بعد از این همه مدت یک پژوهش اجتماعی و جامعه شناسی روی آنها صورت نگرفته، با توجه به اینکه سبزوار از نظر دانشگاهی وضع خوبی دارد دانشگاهها و دانشجویان زیادی دارد؟
در مورد حاشیه نشینی هم مطالعات زیادی شده و رشته های مرتبط هم دارد مثل جغرافیا ی شهری و برنامه ریزی و رشته های مردم شناسی و جامعه شناسی.
- مثلا یک پایان نامه پژوهش دانشگاهی که دانشگاه هم حمایت کرده باشد ما که نیافتیم. اگر بخواهیم بعد از انقلاب سابقه آنها را بررسی کنیم چه اتفاقات یا کارهایی برای آنها انجام شده؟
بعد از انقلاب پراکندگی اتفاق افتاد، بخش عمده آنها در همان منطقه سکونت دارند و عده ای هم در خیابان رضوی یا جاهای دیگر رفته اند. یا قبلا فقط یک مدرسه داشتند ولی الان در مدارس مختلف پراکنده اند. وضع مالی عده ای از آنها خیلی خوب است و عده ای نه.
- مجموع آنها چند نفر است؟
فکر کنم ۳۰۰ خانوارند.
- چطور شده که در مرکز شهر قرار گرفته اند؟
نمی دانم. ممکن است زمانی که آنها آنجا بودند مرکز شهر آنجا نبوده. شاید خود سبزوار درگود انبار و بیشتر به سمت پامنار و رضوی بوده و از خیابان بیهق به بالا شهر نبوده ولی بعد رشد کرده است.
- پس سابقه آنها زیاد است؟
بله. یا ممکن است چند نفری از آنها در آن مناطق زمینی خریده باشند و بعد بقیه آمده اند ولی درکل سابقه آنها در سبزوار زیاد است.
- راستش با دیدن این کوی گلستان، یاد آلونک نشین های اوایل انقلاب که در حاشیه شهرهای بزرگ بود، افتادم؟
بله اوضاع بدی دارند. از نظر بحث های اخلاقی هم خیلی مهم است. در یک اتاق ۳ در ۴ ممکن است دو سه خانواده زندگی کنند که این از نظر مسائل اخلاقی خیلی بد است. بحث فاضلاب ، خرابی و فرسودگی منطقه یک طرف ولی مهمتر همان مسائل اخلاقی است.
- جالب بود، با توجه به اینکه ما ایام محرم از کوی گلستان بازدید کردیم مردمان مذهبی و فعالی هستند؟
بله، هیات خیلی خوبی دارند. شیخ حسن واحدی بهترین مداح شهر از کوی است. از اهالی هر شب ۲۰- ۱۰ نفری در نماز جماعت مسجد جامع شرکت می کنند.
- بعد از انقلاب آیا از طرف مسئولان دولتی و شهری کاری برای آنها شده، مثلا برای اصلاح آنها؟
نه. در این حد که خدماتی که شامل بقیه می شده برای آنها هم انجام شده مثل آسفالت کوچه ها ، آب ، برق، گاز ولی به طور ویژه توجهی نشده. ولی این فکر بوده که ساماندهی شوند و از این وضعیت رنج آور نجات یابند.
- اگر فکری بوده چرا برای ساماندهی آنها عملی نشده؟
ممکن است مقداری کوتاهی شده باشد، بعد اینکه جلب رضایت آنها سخت است. و ثانیا جایی که قرار است بروند آنجا هم ممکن است مسائلی پیش بیاید. یا مقداری در بحث امنیتی مشکل وجود داشته باشد. باید آنها را جمع کرد و قانعشان کرد که البته تا حدودی قانع هم شده اند. چون هر هزینه ای که قرار باشد انجام شود چه بازسازی منطقه باشد یا نقل مکان، قطعا وضعیت شان از این بهتر می شود.
- تا قبل از اینکه وارد منطقه شویم وبا مردم آنجا صحبت کنیم فکرمان این بود که نهادهای رسمی مثل شهرداری می خواهند آنها را جا به جا کنند ولی خودشان اجازه نمی دهند ولی بعدا متوجه شدیم مردم به شدت راغب هستند؟
بعدا مردم راضی شدند. میزان رضایت مندی و مشارکت مردم در فرمهای آقای صدرزاده است.
- ما به موردی برنخوردیم که راضی به تخلیه نباشد حتی می گفتند حاضریم به قیمت پایین تر از منطقه از ما بخرند تا ما برویم؟
الان فضا بهتر شده.
- شما که هم دور قبل نماینده بودید و هم عضو شورا بوده اید آیا طرح مشخصی برای منطقه ارائه شده است؟
بله. طرح دست آقای صدرزاده و تیم شان است.
- نتیجه طرح چه شد؟
آخرین طرح این بود که هم منطقه مسکونی و هم تجاری در آنجا ایجاد شود که اگر بعضی از آنها بخواهند همانجا ساکن شوند امکان داشته باشد البته احداث پارکینگ هم بود.
- چرا به نتیجه نرسید؟
حمایت نشد.
- چه کسی باید حمایت می کرد، نهاد های دولتی؟
هم دولت و هم شورا و شهرداری
- گیر کار کجاست؟
آقای صدرزاده بهتر می دانند چون قرارداد امضا کرده و پیگیری می کرد. ما بیشتر دنبال کلیت بودیم. جزئیات را نمی دانم.
- الان گیر اصلی کار عدم حمایت و سرمایه گذاری نهادهای دولتی است یا چیز دیگری؟
تا چند سال پیش مشکل اصلی خود اهالی بودند ولی الان مشکل اصلی متولیان امر هستند.
_ تا آنجا که ما می دانیم قضیه تا مشهد و استان هم پیش رفته؟
بله. طرح تفضیلی آن مصوب شده ولی اجرایی نشده. جزئیات را باید از فرمانداری یا آقای صدرزاده پرسید.
- شما در دوران نمایندگی تان تلاش و پیگیری زیادی کردید، آن موقع چه شد؟
کار زیاد شد، سرمایه گذار از بیرون آوردیم. آقای نوروزی مدیر عامل عمران شرق کشور است یعنی در مشهد کارشان بازسازی بافت فرسوده است ما حتی ۳- ۲ بار ایشان را آوردیم توافقاتی شد ولی عملی نشد.
- حتی استاندار آن موقع یعنی آقای صلاحی هم برای بازدید به کوی آمده بود؟
بله. یکسری او را آوردیم حتی پول به آنها داد، قول هم داد. با این کار تمام نگاهها و توجهات به آن منطقه جلب شد. یکی از بحثهای عمرانی بازسازی آنجا بود چون قلب سبزوار محسوب می شود و از نظر نزدیکی به امامزاده یحیی و مسجد جامع اگر آن منطقه درست شود حتی به عنوان منطقه گردشگری هم مناسب است.
- با همه این توجهات دلیل توقف کار چه بود؟
چون قرار بود آقای صدرزاده اجرا کند او بهتر می داند.
- پرونده یا طرح در شهرستان متوقف شد یا استان؟
ممکن است هر دو باشد، شاید بیشتر شهرستان. بهتر است با فرماندار یا آقای صدرزاده صحبت شود.
- بعد از اتمام نمایندگی تان یا حتی در ماههای اخیر باز هم پیگیر ماجرا بودید؟
من دنبال این بودم که اگر بتوانم شرکتهایی مثل شستا و قسمت های ساخت و سازش را وارد کنم ولی هنوز نتوانسته ام. هنوز هم دنبال شرکت سرمایه گذاری هستم.
- حتی ظاهرا یک سرمایه گذار اصفهانی هم از منطقه بازدید کرده ولی با شهرداری به نتیجه نرسیده است؟
ما خودمان بنیاد تعاون ناجا را آوردیم و ۲ گروه دیگر ولی نتیجه نداد.
- آیا شورای شهر هم پیگیر ماجرا بودند؟
بله. آقای صدرزاده آن زمان مدیر عامل نوسازی در شورای شهر مستقر بود.
- آن موقع آقای محسنی هم پیگیر بود؟
بله، کارها را دو نفری انجام می دادیم.
- آیا الان هم که نماینده نیستید باز هم ماجرا پیگیری می کنید؟
بله، این مصاحبه موجب شد تا موضوع را جدی تر پیگیر شوم.
ساير اخبار در موضوع «اجتماعی»:
• ۲۱۲ پرونده تجاوز به منابع طبیعی در سبزوار تشکیل شد
• اورژانس غرب خراسان در نوروز ۳۴ هزار بیمار را پذیرش کرد
• بازگرداندن یک میلیارد ریال وجه کلاهبرداری شده به مالباخته سبزواری
• بیش از چهار هزار وعده غذا بین نیازمندان جغتای خراسان توزیع شد
• حامیان ۷۷ میلیارد ریال به یتیمان سبزوار کمک کردند
