اخبار سبزوار پيام : اجتماعی


اخبار » اجتماعی / تاریخ خبر: 22 اسفند 1391 / کد مطلب: 5537 / نظرات: 3

سبزوار شهری پر آوازه و دروازه ورود به خطه پاك خراسان /


سبزوار مهیای میزبانی از مسافران نوروزی است


سبزوار مهیای میزبانی از مسافران نوروزی است سبزوار شهری پر آوازه و دروازه ورود به خطه پاك خراسان ، مهیای میزبانی از زائران و مسافران نوروزی است
 سبزوار شهری پر آوازه و دروازه ورود به خطه پاك خراسان در انتظار مسافران و گردشگران نوروزی است تا در بهاری دیگر رسم مهمانوازی خود را به نمایش بگذارد.
 
خطه سبزوار و یا دیار سربداران با قدمت بیش از پنج هزار سال، مشاهیر و اندیشمندان بزرگ را در خود جای داده است كه می توان از آن به عنوان شهر اندیشه های سترگ و شهری كهن یاد كرد.

سبزوار كه یكی از شهرستان های بزرگ خراسان رضوی محسوب می شود كه در غرب این استان و در 220 كیلومتری مشهد مقدس واقع شده است.

این شهرستان از شمال به شهرستان های جوین، جغتای،اسفراین و استان خراسان شمالی ، از جنوب به شهرستان های بردسكن و كاشمر ، از شرق به شهرستان های خوشاب و نیشابور و از غرب به شهرستان تازه تاسیس داورزن و شاهرود متصل است و دروازه ورودی خراسان رضوی به شمار می رود.

شهرستان های جوین ،جغتای ،خوشاب و داورزن در گذشته از بخش های تابعه این شهرستان بود كه در سالهای اخیر یكی پس از دیگری به شهرستان ارتقا یافتند.

شهرستان سبزوار هم اكنون قریب به 400 هزار نفر جمعیت دارد كه حدود 220 نفر آنها در شهر سبزوار زندگی می كنند.

سبزوار، شهرستانی محصور در میان ارتفاعات شمالی و جنوبی است چهره منطقه شرقی و شمالی این شهرستان كوهستانی و دارای اقلیم معتدل و در قسمت های جلگه ای با هوای گرم همراه است.

تنها دو رشته رودخانه فصلی به نام كال شور در این ناحیه وجود دارد كه سیلاب های دشت سبزوار را به نمكزارهای كویر هدایت می كند،كوه های جغتای عامل جدایی دشت جوین از جلگه اصلی سبزوار بوده و در جنوب آن نیز كوه میش قرار دارد.

سبزوار در مسیر چندین جاده اصلی و ترانزیتی از قبیل جاده تهران –مشهد ، محور شمال به جنوب یعنی اسفراین – كاشمر و جاده ترانزیتی تهران به قوچان و ... قرار دارد و فرودگاه بین المللی این شهرستان به عنوان فرودگاهی 24 ساعته فعال است و ریل راه آهن نیز از شمال این شهرستان عبور می كند.

محدوده تقریبی شهرستان سبزوار در متون كهن اسلامی 'بیهق' نامیده شده و مشتمل بر دو شهر به نام های 'خسروگرد' و 'سبزوار' بوده است.

كهن ترین زیستگاه بررسی شده در شهرستان سبزوار محوطه ای باستانی واقع در مجاورت شهر سبزوار است كه سفال های پراكنده بر سطح آن متعلق به پنج تا شش هزار سال قبل است و نقش و كیفیت سفال ها از یك طرف موید ارتقای فرهنگ منطقه و از سوی دیگر نشان دهنده ارتباط فرهنگی ساكنان آن دوران با اقوام متمدن ساكن در ایران مركزی ،سیستان و آسیای میانه است.

در رابطه با وجه تسمیه سبزوار ،مولف تاریخ بیهق این چنین توضیح می دهد 'و گفته اند كه سبزوار را ساسویه بن شاپور بنا كرد و شاپور آن بود كه نیشابور را بنا كرد سبزوار در اصل ساسویه آباد بوده است و گفته اند ابن ساسویه ،یزد خسروجرد بود كه خسرو شیرین جوین و خسرو آباد بیهق و خسروجرد را بنا كرد'.

ابن فندق در معرفی شهر سبزوار این گونه ادامه می دهد'سبزوار شهری بزرگ شد با انواع درخت میوه و سایه بخش ،پس مردمان این را 'سابزوار' گفتند'.

نام سبزوار یا بیهق در كتیبه های كهن دیده نمی شود اما مرحوم 'حسن پیرنیا' در كتاب ارزشمند 'تاریخ ایران باستان' ، جوین و سبزوار را جزو قلمرو پارتیان آورده كه قبل از تشكیل دولت اشكانیان توسط پارت ها جزو سرزمین خاصه آنها بوده است.

همچنین گذشته از نقل قول های 'ابن فندق' كه بنیاد سبزوار را به ساسانیان نسبت داده آثار و شواهد باستانی بررسی شده در این شهرستان اهمیت منطقه را تا مرحله استطاعت داشتن یكی از چهار آتشكده بزرگ ایران زمین تایید كرده و آن بقایای یك چار تاقی سنگی در كو ه های ریوند داورزن است كه 'آتشكده آذر برزین مهر' پنداشته شده است.

سبزوار در دوران پس از اسلام شاهد حوادث و تهاجمات بی شماری بوده است مهمترین رویداد این ولایت حمله غزه ها در دوره غزنوی و سلجوقی و پس از آن به سال 617 ه.ق یورش سپاهیان مغول به این ناحیه بود تا اینكه بیداد ایلخانان و دست نشاندگان آنها در اواخر سال 736 ه.ق منجر به قیام سربداران شد.

در بیان سابقه قیام سربداران چنین گفته شده است : مبارزان سبزوار در روستای باشتین در پی تجاوز و تعدی یك مغول دست به شمشیر برده و او را كشتند و گفتند 'ما خود را بر دار می بینیم ' و از آن پس سربدار نامیده شدند.

این شهرستان با جنبش سربداران به عنوان یكی از جنبش های بزرگ آزادیبخش جهان اسلامی كه جنبشی ضد ظلم و بی عدالتی و مبتنی بر عقاید شیعی بود شناخته می شود.

جنبش سربداران متشكل از كسانی بود كه از ظلم مغولان به ستوه آمده بودند در سال 738 هجری قمری شهر سبزوار كه در تصرف مغول بود به دست سربداران باشتین فتح شد و حكومت مغول پس از 120 سال استیلا از بین رفت.

مردم شهرستان سبزوار صددرصد پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند و شهر سبزوار از جمله نخستین شهرهای شیعه كشور به حساب می آید و در طول تاریخ به عنوان یكی از پایگاههای مذهب شیعه معروف بوده است .

این شهرستان دارای دهها بقعه متبركه و حدود سه هزار موقوفه و 9 هزار رقبه خاص اهل بیت عصمت و طهارت به ویژه امام حسین (ع) است كه عشق و علاقه مردم این شهرستان به ائمه معصومین (ع) را نشان می دهد.

شهرستان سبزوار از دیر زمان خاستگاه عرفا ،اندیشمندان و دانشوران صاحب سبك و نام آوری بوده كه هركدام در زمان خود سرآمد عالمان و شهره در علوم مختلف بوده اند و از سبوی دانش و فضلشان شاگردان و مریدان بی شماری جرعه ها نوشیده و بهره ها جسته اند.

نام سبزوار با نام پرافتخار مشاهیر فرزانه ای همچون ابوالفضل بیهقی صاحب تاریخ بیهقی ،ابوالحسن علی بن زید بیهقی یا ابن فندق صاحب كتاب بیهقی ،حاج ملاهادی سبزواری متخلص به اسرار ، ملاواعظ كاشفی ، استاد محمد تقی شریعتی ،دكتر علی شریعتی و دهها اندیشمند دیگر عجین و همراه بوده و از این منظر در جایگاه علمی و فرهنگی ویژه ای قرار دارد.

این دیار همچنین عالمان و فاضلانی اندیشمند همچون فقید عالیقدر حضرت آیت ا...العظمی حاج سید عبدالاعلی سبزواری مرجع بزرگ جهان تشیع ، حاج میرزا فقیه سبزواری ، مرحوم میرزا علی اكبر سیادتی ،سید اسدا...فاضلی ،محقق سبزواری و ابن ابی طیب داشته كه از شخصیت های فاضل این شهر هستند و اكنون نیز مفاخر بسیار دیگری همچون حمید سبزواری و دكتر سید محمد علوی مقدم نام این شهرستان را همچنان سربلند و پر آوازه می دارند.

شهرستان سبزوار با قدمتی بیش از پنج هزار سال آثار تاریخی و فرهنگی زیادی را در خود جای داده كه مهر تاییدی برای پیشینه كهن و غنی آن نیز هست این شهرستان بیش از هزار اثر تاریخی و فرهنگی شناسایی شده و حدود 200 اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی است.

اكثر بناهای شهرستان سبزوار دارای قدمت پیش از تاریخ ، قبل و بعد از اسلام و نیز معاصر است كه به گفته برخی كارشناسان می تواند به عنوان قطب مهم گردشگری و تفریحی در شرق كشور محسوب شود.

مساجد جامع و پامنار ، بقعه امامزاده یحیی (ع) و امامزاده شعیب (ع)، مدارس علمیه ،كاروانسراهای بین راهی همچون زعفرانیه ، بنای مصلای تاریخی ، مناره خسروجرد ، یخدانهای قدیمی ، بازارچه سبزوار و بازار حاج زمان ، كاروانسراهای عربها و حاج فرامرز خان ،آرامگاه مشاهیری همچون حاج ملاهادی سبزواری ، بقراط ، كاشفی و... بخشی از آثار تاریخی و فرهنگی این دیار هستند.

شهرستان سبزوار از بعد توجه به نمادها هم بسیار برجسته است و در آیین هایی كه حدود سه تا چهار هزار سال قبل در این شهرستان اجرا می شده نمادهای شاخصی دارد از جمله آیین های دیرینه سبزوار می توان به آیین 'چاولی چغل' یا آیین طلب باران و آیین اسب چوبی اشاره كرد كه مراسم نمایش اسب چوبی سبزوار به عنوان نخستین اثر در ردیف میراث معنوی استان به ثبت رسید.

فنون و مشاغل سنتی این شهرستان آهنگری ، نمد مالی ، سفالگری ، خراطی ، رنگرزی سنتی و عطاری بوده كه همچنان در گوشه و كنار این شهرستان هر چند برخی به صورت بسیار محدود به چشم می خورد و هنرهایی همچون فرت بافی ، گلیم و پلاس بافی ، قالیبافی و ...هنر دست بانوان این دیار بوده كه همگی در موزه مردشناسی سبزوار احیا و در معرض دید قرار گرفته اند.

این شهرستان همچنین طبیعت زیبا و گونه های جانوری و گیاهی ارزشمندی دارد كه می تواند میزبان گردشگران طبیعت دوست باشد.

رودخانه كال شور به عنوان یكی از زیستگاه های مهم پرندگان ایران ،رودخانه های یام ،ریوند داورزن (در 35 كیلومتری غرب سبزوار ) ،دلبر ( در 25 كیلومتری شمال غرب سبزوار ) ،دریاچه پشت سدهای یام و سنگرد ، مناظر طبیعی روستای طبس ، طبیعت روستای بلاش اباد در شمال سبزوار ، طبیعت روستای استاج در بخش روداب سبزوار از جاذبه های این منطقه است.

مناطق ارزشمندی همچون پناهگاه حیات وحش شیراحمد ،منطقه حفاظت شده پروند و عرصه های كم نظیری از جمله كوهستان ریوند و نیز ارتفاعات كوه میش در جنوب این شهرستان گوشه ای دیگر از طبیعت زیبای سبزوار به شمار می روند كه وجود آنها جلوه خاصی به سیمای طبیعی و محیط زیست این شهرستان بخشیده است.

مناطق شیر احمد و پروند سبزوار از مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه این شهرستان هستند 'پناهگاه حیات وحش شیراحمد' كه در فاصله پنج كیلومتری شهر سبزوار واقع شده یكی از مهمترین و ارزشمند ترین زیستگاه های آهو در كشور به شمار می آید.

موقعیت ویژه سبزوار و مردمان ولایتمدار آن همواره میزبانان خوبی برای زائران حرم منور رضوی بوده اند و به بركت وجود هشتمین خورشید تابناك آسمان امامت و ولایت در خراسان ، این خطه مورد توجه ویژه ایرانیان و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده است . 




منبع: سايت خبري تحليلي سبزوار پيام
www.SabzevarPayam.com
نظرات شما

نام:

ايميل:
وب:
شماره امنيتي:
نظر شما:


3 نظر در صف تاييد است.