اخبار سبزوار پيام : فرهنگی و هنری

یادی از پدر شعر انقلاب در چهل سالگی انقلاب اسلامی ایران

 حسین ممتحنی مشهور به 'حمید سبزواری' شاعر توانمند و راوی حال و هوای دوران مبارزه، مجاهدتهای انقلابی و عرصه مقاومت بود که سرودهایش را به خدمت نهضت درآورد و با گام نهادن در مسیر انقلاب خود را به عنوان پدر شعر انقلاب اسلامی ایران جاودانه کرد.

[یادی از پدر شعر انقلاب در چهل سالگی انقلاب اسلامی ایران]

به گزارش ایرنا، استاد حمید سبزواری از جمله شاعران انقلابی است که در عمر خود لحظه ای از آرمانهای امام خمینی(ره) و نهضت اسلامی دست نکشید و با وجود سختی و خفقان شدید دوره پهلوی با زبان شعر پا به پای مردم در مسیر پویای انقلاب ایستاد و به مبارزه با حکومت پهلوی برخاست.

* ورود به انجمن ادبی
فرزند ارشد استاد سبزواری گفت: ایشان که از 14 سالگی سرودن شعر را در کنار پدرش آغاز کرده بود نخستین اشعار مبارزاتی خود را سال 1320 و همزمان با ورود متفقین به ایران سرود. او با توجه به مقتضیات زمانه اشعاری در حمایت از مردم و ظلمهایی که حکومت بر آنها روا می داشت می سرود.
محسن ممتحنی افزود: دستگاه حکومت پهلوی که کم کم از فعالیتهای استاد سبزواری احساس خطر می کرد با ارائه پیشنهادهای مختلف از جمله اعطای پستهای حکومتی سعی کرد وی را متقاعد کند دست از فعالیتهای مبارزاتی بردارد اما ایشان هیچگاه قبول نکرد.
وی ادامه داد: پافشاری استاد حمید سبزواری بر ادامه فعالیتهای فرهنگی و انقلاب سبب اخراج وی از آموزش و پرورش شد. وی پس از اخراج راهی تهران شد و آنجا با فعالیت در انجمن ادبی و همکاری با افرادی که طبع شعری دارند از همراهان جدی انقلاب شد.

* دوران پیش از انقلاب
عزیمت سبزواری به تهران مصادف با سالهای منتهی به سال 1357 بود. سالهایی که نهضت امام خمینی (ره) عطر و رنگ پیروزی گرفته بود و گروههای مختلف سیاسی همراه مردم پایان سلطنت را طلب می کردند.
همسر استاد سبزواری در این خصوص گفت: ایشان که شاعری انقلابی و منتقد به وضع موجود بود در این شرایط رو به استراحت و محافظ کاری نبرد و در سن حدود 50 سالگی با همکاری گروههای فرهنگی هنری و سرودن اشعار حماسی به کمک انقلابیون آمد و جریان صحیح انقلاب اسلامی را در قالب شعر و هنر بازگو کرد.
اقدس شفقی در خصوص برخی مشکلات استاد سبزواری در آن سالها گفت: فعالیتهای فرهنگی استاد سبب شد وی یکبار در تهران از سوی ساواک مورد بازجویی قرار گیرد اما بوسلیه دوستانی که داشت موفق شد از مخمصه رهایی یابد. همچنین در سفری به کشور آلمان که برای درمان رفته بود از سوی مخالفان جریان انقلاب مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
وی ادامه داد: پس از وقوع این اتفاقات و همچنین برای پیشگیری از مشکلات احتمالی، وی به تخلص 'حمید سبزواری' درآمد تا هم اشعار خود را راحت بسراید و هم بتواند تمام توانش را صرف پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و فعالیتهای فرهنگی هنری کند.

* سرودهای انقلابی
فرزند مرحوم سبزواری گفت: پدرم که سالهای قبل از پیروزی به جریان انقلاب اسلامی پیوسته بود در سال 57 که نهضت امام(ره) و قیام مردمی به روزهای اوج خود رسید با سرودن اشعار حماسی نقش پررنگی در اتحاد و دلبستگی مردم به اهداف انقلاب ایفا کرد.
وی افزود: شعر 'خمینی ای امام' سروده مرحوم سبزوازی که روز 12 بهمن 57 همزمان با ورود حضرت امام خمینی(ره) در فرودگاه مهرآباد طنین انداز شد شعری است که استاد سبزواری روزهای قبل از ورود امام(ره) آن را سروده و آهنگ سازی آن را به همراه دوستانش انجام داده بود.
فرزند ارشد استاد سبزواری ادامه داد: همچنین سرود معروف 'برخیزید ای شهیدان راه خدا' که پیش از سخنرانی امام خمینی(ره) در بهشت زهرای تهران و در حضور صدها هزار نفر سروده شد از اشعار این شاعر بزرگ انقلابی است.
وی گفت: مرحوم سبزواری به درخواست شهید بهشتی شعر 'این بانگ آزادی ست کز خاوران خیزد' را برای پیروزی جمهوری اسلامی سرود و 6 ماه پس از انقلاب اسلامی و بعد از شهادت شهید مطهری نیز شعر 'ای مجاهد شهید مطهر' را در وصف آن شهید والامقام سرود.
ممتحنی افزود: استاد سبزواری پس از پیروزی انقلاب اسلامی همزمان با تشدید فعالیت گروهکهای داخلی مخالف جریان انقلاب از جمله فرقان، چریکهای فدایی خلق و مجاهدین دریافت که تمامی این آشوبها منشاء خارجی بخصوص حمایت آمریکا را در پشت پرده خود دارد از این رو وی شعر حماسی 'آمریکا، آمریکا ننگ به نیرنگ تو' را سرود و توانست نقش مهمی در برملا کردن توطئه استکبار داشته باشد.
وی ادامه داد: استاد سبزواری در دوران جنگ نیز بیکار ننشت بطوری که بارها به جبهه رفت و با سرودن اشعار حماسی رزمندگان را به مقاومت دعوت می کرد. یکی از سروده های وی که پس از آزادسازی شهر خرمشهر در سال 1361 در تمامی شهرها و روستاهای کشور طنین انداز شد سرود 'این پیروزی خجسته باد' بود که انتشار آن هدیه ای بزرگ برای مبارزان دفاع مقدس بود.
او گفت: پس از دوران جنگ به اصرار دوستان شروع به چاپ اشعار خود کرد و مقام معظم رهبری در مقدمه اشعار چاپ شده، انتشار این آثار را گامی در جهت غنی سازی گنجینه ادبیات انقلاب دانستند و قریحه شعری مناسب، مضمون سازی، تسلط بر لفظ و گستره میدان واژگان را مزیت شعر سبزواری عنوان کردند.
فرزند ارشد مرحوم سبزواری افزود: پدرم با خلوص نیت تنها برای اعتقاد خود کار می کرد و هیچگاه برای سرودن اشعار تقاضای مالی نداشت که این موارد در زندگی وی کاملا مشخص بود. علاوه بر آن برای حضور در مراسم مختلف سطح کشور که برای سخنرانی و سرودن اشعار دعوت می شد همواره با وسیله شخصی رفت و آمد داشت و هزینه ای دریافت نمی کرد.

* شعر شناسنامه انقلاب
شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: حمید سبزواری سالها قبل از نهضت امام خمینی (ره) در ردیف شاعران دردمند و متعهد به شمار می رفت چنانکه در اشعار و دیوان وی رویکرد اعتراضی به حکومت شاهنشاهی به چشم می خورد.
جواد جعفری نسب افزود: وی با شکل گیری نهضت امام(ره) در کنار یاران فرهنگی انقلاب از جمله قدسی، شاهرخی، گرمارودی، سپیده کاشانی، مشفق کاشانی، مهرداد اوستا و طاهره صفارزاده که موضع سیاسی در مقابله شاه داشتند قرار می گیرد.
وی با بیان اینکه اشعار سبزواری نشان دهنده اعتقاد قلبی اش به انقلاب و کشور بود تصریح کرد: ایشان سروده های خود را بر مبنای نیازهای روز انقلاب می سرود که بخشی از این سروده ها همچنان در جشنهای پیروزی انقلاب شنیده می شود و بر زبان مردم جاری است.
مسئول انجمن شعر مشکات سبزوار گفت: سروده های وی پیام مردم را در انقلاب منعکس می کرد و در وقایع مختلف تلالو داشت. ایشان اصلی ترین پایه گذار شعر انقلابی است و نامیدن لقب پدر شعر انقلاب به وی دور از حقیقت نیست.
وی افزود: در اشعار او می توان تاریخ تحولات و تطورات انقلاب را جستجو کرد. سبزواری در بیشتر رویدادهای مهم سیاسی اجتماعی که برای انقلاب بوجود آمده حضوری فعال دارد و برای اتفاقات مختلف از جمله درگیری با منافقین، ترورهای خیابانی، بمب گذاریها و شهادت یاران انقلاب اشعار زیادی سروده است.
این استاد ادبیات شعر استاد سبزواری را شناسنامه زمانمند انقلاب توصیف و بیان کرد: در سروده های این شاعر آگاهی فردی و تاریخی نسبت به حوادث کاملا ظهور دارد و کمتر حادثه یا رویدادی پس از انقلاب رخ داده است که انعکاس آن در شعرش نیامده باشد، از این رو می توان وی را گزارشگر تمام وقایع انقلاب نامید.
وی با بیان اینکه نگاه به نهضتهای اسلامی جهان یکی از وجوه محتوایی اشعار سبزواری بود اظهار داشت: شعرهای سبزواری و ریتم ترانه ها و سرودهای او سر مشق جنبش های ظلم ستیز بود و برای کشورهای در حال مبارزه با ظلم الگو قرار می گرفت.
او ادامه داد: به عنوان مثال ترجیع بند 'الله اکبر - خمینی رهبر' به زبان عربی ترجمه شد و به شعر معروف 'الله واحد - خمینی قائد' درآمد و سرلوحه مبارزات انقلابی برخی از کشورهای عرب زبان از جمله لبنان و فلسطین قرار گرفت.
جعفری به اشعار سبزواری در قالبهای قصیده، مثنوی،غزل، دوبیتی و رباعی اشاره و بیان کرد: وی در ردیف شاعران سنتی سرا معاصر بود که در پی نوگرایی شعر امروز نبوده است. بخشی از قصاید وی به استقبال قصاید ناصر خسرو و مسعود سعد رفته است و برخی هم به پیروی از سبک های عراقی و هندی سروده شده اما اشعاری که در یاد تاریخ مانده، اشعاری ست که برای انقلاب سروده است.
تاکنون از استاد سبزواری دو اثر کامل در قالب دیوان دو جلدی به نامهای 'سرود درد' مربوط به اشعار قبل از انقلاب و 'سرود سپید' پس از انقلاب منتشر شده و همچنین آثاری چون 'سرود دیگر، گزیده ادبیات معاصر، یاد یاران، تا عاشقانه سفر کن، به رنگ آمده و کاروان سپیده' به چاپ رسیده است.
نشان درجه یک فرهنگ و هنر سال 1371، چهره ماندگار دوره سوم سال 1382 و نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر در سال 1393 از افتخارات این شاعر انقلابی است.
استاد حمید سبزواری پس از 91 سال زندگی متعهدانه به انقلاب اسلامی ایران بامداد 22 خرداد 1395 در سن 91 سالگی به دلیل کهولت سن دار فانی را وداع گفت و در زادگاهش سبزوار به خاک سپرده شد.ایرنا

---